Model Osterwaldera zaskakuje prostotą na tle innych podobnych rozwiązań biznesowych. Pozwala zidentyfikować słabe punkty w firmie i szybko ocenić dowolny projekt biznesowy.
Model ten powstał dzięki szwajcarskiemu teoretykowi biznesu Alexowi Osterwalderowi jako element jego doktoratu. Następnie model ten zwany również Business Model Canvas, został rozwinięty w poradniku „Business Model Generation” (w Polsce wydanym jako „Tworzenie Modeli Biznesowych”, Onepress. 2012). Już na tym etapie w praktyce testowało go 470 właścicieli firm z różnych krajów, dzięki czemu model zyskał sławę łatwego do zastosowania w życiu, łączącego świat nauki z codziennością prowadzenia biznesu narzędzia.
Na czym polega model biznesowy Osterwaldera?
W skrócie model Osterwaldera ukazuje główne składniki organizacji, jej infrastrukturę, finanse i rynek, na którym działa. Pomaga przedsiębiorstwu zidentyfikować mocne i słabe strony, a także połączyć oczekiwane rezultaty z działaniami, jakie trzeba podjąć. Wszystko opiera się na dziewięciu obszarach:
Infrastruktura
- kluczowi partnerzy,
- kluczowe działania,
- kluczowe zasoby,
Oferta
- value proposition (propozycja wartości)
Klienci
- relacje z klientem/klientami,
- kanały,
- segmenty klientów,
Finanse
- źródła przychodów.
- struktura kosztów,
Poniżej zostaną one omówione szerzej.
Z jakich elementów składa się model biznesu Osterwaldera?
Model Osterwaldera składa się z różnych segmentów, które dzielą się na dziewięć części, z których znany jest model. Na początku należy zidentyfikować te związane z infrastrukturą, czyli zasoby, które firma już posiada i te, które musi mieć. W książce Osterwaldera jako przykład kluczowych działań dla producenta długopisów Bic wymienione są maksymalnie zoptymalizowane dostawy surowców niezbędnych do ich produkcji. Kluczowe zasoby mogą dotyczyć dowolnego obszaru: kapitału, zespołu, pomysłów itp. Partnerzy to firmy, osoby czy organizacje, bez których nie byłoby możliwe funkcjonowanie firmy.
Kolejnym elementem przedstawianego modelu jest oferta, a w niej wyszczególniona szczególna wartość, którą może zapewnić przedsiębiorstwo. Może to być cena, jakość lub inne ważne z punktu widzenia klienta czynniki (np. najwydajniejsze, najładniejsze etc.).
Model Osterwaldera bierze też pod uwagę strukturę klientów. To etap, na którym można ocenić, czy rynek jest masowy, czy niszowy, czy można mówić o segmentacji etc. Zostają również wyróżnione kanały dotarcia do klientów i sposoby, w jakie firma o nich dba (obsługa klienta, automatyzacja, samoobsługa etc.). Ostatnim obszarem są finanse, a w nich dwa filary: strumienie przychodów i koszty, bez których firma nie będzie funkcjonowała.
Chcesz wdrożyć skuteczne działania w firmie?
Tylko takie proponujemy.
Dlaczego ten model biznesowy działa?
Model biznesowy Osterwaldera zaskakuje precyzją i wszechstronnością. Osoby, które asystowały kiedyś przy powstawaniu biznesów wiedzą, że najczęstszym powodem ich upadku jest brak właściwego biznesplanu. Doświadczonemu przedsiębiorcy wystarczy rzut oka na pomysł biznesowy, by zauważyć, że przyjęte koszty są zbyt wysokie lub że kanały pozyskiwania klientów są zbyt ograniczone i niepewne.
Osoba, która nie ma doświadczenia lub odpowiedniego dystansu, dopiero biorąc do ręki model biznesu Osterwaldera zobaczy, w czym tkwi problem. W związku z tym model łatwo można zastosować bez znajomości technik biznesowych. Przydaje się zarówno wtedy, gdy jest opracowywana strategia i audyt marketingowy już istniejącego biznesu, jak i jako element pracy nad koncepcją start-upu.
Model Osterwaldera a tradycyjny biznesplan
Model Osterwaldera mógłby być elementem zajęć nie tylko w szkołach biznesu, ale również edukacji podstawowej z przedsiębiorczości. Minusem tradycyjnych biznesplanów jest ich niedostosowanie do możliwości osób, które są wzrokowcami i na piśmie wolą wypowiadać się co najwyżej hasłowo. Biorąc do ręki uzupełniony model biznesowy Osterwaldera, widzą one „czarno na białym”, w czym tkwi problem (np. na pierwszy rzut oka widać, że w jednym miejscu jest znacznie więcej danych, niż w innych). Tymczasem tradycyjne biznesplany wymagają zdolności literackich.
Brak przejrzystej formy często nie pozwala przez nie przebrnąć nie tylko pomysłodawcom, ale również potencjalnym inwestorom. W efekcie mogą zniechęcić do przedsiębiorczości. Na razie trzeba pogodzić się z faktem, że wiele programów czy stypendiów opiera się na właśnie takich długich wnioskach, na które składa się wiele rubryk i szczegółowych pytań. Na własny użytek warto jednak stosować model biznesowy Osterwaldera.
Jak wdrożyć model biznesowy Osterwaldera?
Model biznesowy Osterwaldera w pierwszej chwili wydaje się niezwykle skomplikowany, a jego wdrożenie – trudne. Tymczasem jego piękno polega właśnie na elastyczności i wielorakich możliwych sposobach jego zastosowania. Sam autor używa najchętniej dużej kartki papieru i karteczek samoprzylepnych, choć model można także przedstawić na ekranie komputera czy w aplikacji.
Model Osterwaldera może być elementem szeroko zakrojonych działań takich jak generalny audyt marketingowy czy całościowa strategia marketingowa określająca, jak będzie funkcjonować firma na przestrzeni lat. Można jednak wykorzystać go przy okazji burzy mózgów, gdy celem jest np. wdrożenie nowego produktu czy zaplanowanie kampanii reklamowej. Niektórzy stosują go do planowania jeszcze mniejszych zadań, jak strategia contentowa. Pracują na nim samodzielnie lub w grupie. Możliwości są właściwie nieograniczone. Model można modyfikować i dostosowywać do swoich potrzeb, otrzymując tanie, dostępne od ręki i efektywne narzędzie dla swojego biznesu.