Czym jest otoczenie dalsze przedsiębiorstwa?

Wielu przedsiębiorców popełnia wielki błąd, skupiając się wyłącznie na swoim najbliższym otoczeniu, które bezpośrednio oddziałuje na ich funkcjonowanie na rynku. Jednak nie mniej ważne są czynniki, które mają wpływ pośredni na firmę. W biznesie nazywa się je mikrootoczeniem, czy też otoczeniem dalszym. Czym jest otoczenie dalsze przedsiębiorstwa? I dlaczego warto je przeanalizować?

Otoczenie dalsze przedsiębiorstwa, czyli co?

Otoczenie organizacji – przykład? Żadna firma nie działa w próżni. Każdy podmiot gospodarczy funkcjonuje w pewnym otoczeniu, które wpływa na nie większy lub mniejszy sposób. Otoczenie dalsze przedsiębiorstwa, inaczej nazywane makrootoczeniem, to wszelkie czynniki zewnętrzne, czyli uwarunkowania i systemy, z którymi firma ma stosunki pośrednie i które wynikają z jej funkcjonowania na określonym terytorium. Wśród nich wymienimy:

• kraj i region,
• strefę klimatyczną,
• układ polityczny, 
• system prawny. 

Wymiary otoczenia dalszego przedsiębiorstwa

Otoczenie dalsze przedsiębiorstwa dzieli się na kilka wymiarów:

• naturalny – np. klimat, surowce; dla firmy tworzącej oprogramowania czynniki środowiskowe nie będą miały większego znaczenia, natomiast działalność przedsiębiorstwa wydobywającego węgiel jest uzależniona od warunków naturalnych,
• ekonomiczny – np. poziom inflacji, kursy walutowe, wzrost gospodarczy; czynniki ekonomiczne wpływają na rozwój przedsiębiorstwa, 
• prawny – np. kodeks pracy, prawo podatkowe; prawo reguluje relacje na linii pracodawca-pracownicy, czy też ma wpływ na wysokość opodatkowania, 
• polityczny – np. system gospodarczy, ustrój państwa, system polityczny; czasem zmiany w ustawach mogą wpływać na działanie przedsiębiorstwa,
• socjokulturowy – np. kultura, tradycje, normy, wartości; wymiar socjokulturowy może warunkować zachowania pracowników,
• demograficzny – np. piramida demograficzna; istotny punkt przy wprowadzeniu nowych produktów czy usług na rynek (sprawdzenie potencjału rynku),

• techniczno-technologiczny – np. innowacje technologiczne, nowe sposoby produkcji, nowe urządzenia; działanie wielu przedsiębiorstw (szczególnie producentów elektroniki) jest mocno uzależnione od rozwoju technologicznego, jeśli nie dopasują się do innowacji, mogą szybko stracić swoje stabilne pozycje,
• międzynarodowy – np. pandemie, szoki podażowe; negatywne wydarzenia i zjawiska o charakterze globalnym mogą mocno utrudnić normalne funkcjonowanie firmy, nawet tej działającej lokalnie.

Po co analizować makrootoczenie?

Makrootoczenie ma kluczowe znaczenie przy podejmowaniu decyzji o ewentualnym wejściu na dany rynek, ponieważ silnie oddziałuje na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Dalsze otoczenie marketingowe dyktuje pewne zjawiska i zachowania, na które przedsiębiorstwo nie ma wpływu. Warto jednak zdawać sobie z nich sprawę i ocenić je pod kątem szans i zagrożeń. Świadomość zagrożeń wynikających z makrootoczenia umożliwia odpowiednie przygotowanie na ewentualne sytuacje kryzysowe. Natomiast znajomość szans rynkowych otwiera drzwi do wielkiego sukcesu na rynku. 

Aby w pełni wykorzystać szanse i poznać wszelkie ryzyka, należy szczegółowo przeanalizować makrootoczenie. Właściwe badanie otoczenia jest podstawą do stworzenia przemyślanej strategii rozwojowej.

Sposoby badania makrootoczenia przedsiębiorstwa?

Analiza otoczenia dalszego przedsiębiorstwa to skomplikowany i wymagający proces. Należy wziąć pod uwagę szereg czynników, które tworzą pełen obraz makrootoczenia. 

Badania można przeprowadzić na kilka różnych sposobów. Jedną z podstawowych metod jest tzw. analiza PEST. Nazwa badania jest akronimem czterech czynników:

1. P – ang. political, czynniki polityczne; monitoring zmian w polityce podatkowej, prawie pracy itd.,
2. E – ang. economical, czynniki ekonomiczne i gospodarcze; znajomości tendencji w zakresie PKB, śledzenie inflacji, kursów walut, średnich kosztów energii czy wody,
3. S – ang. social, czynniki społeczne i demograficzne; obserwacja przyzwyczajeń i stylu życia konsumentów, analiza danych demograficznych,
4. T – technological, czynniki i trendy technologiczne; nieustanny monitorig zmian w świecie cyfrowym. 

Czasem analizę PEST rozszerza się o dwa dodatkowe wariany: E, ang. environmental, czyli czynniki środowiskowe, np. związane z wpływem klimatu, a także L, ang. legal, czyli czynniki prawne, związane z regulacjami i zakazami, które mogą wpływać na firmę. W ten sposób powstaje analiza PESTEL.

Innym sposobem analizy otoczenia dalszego przedsiębiorstwa jest metoda scenariuszowa. Jej ideą jest identyfikacja najważniejszych czynników, które mogą wpływać na przedsiębiorstwo w najbliższych latach jego funkcjonowania. Następnie wybiera się dwa najważniejsze, najbardziej prawopodobne warianty i tworzy pozytywne oraz negatywne scenariusze ich rozwoju. Firma powinna przygotować się na każdy scenariusz.

Makrootoczenie możemy również analizować metodą delficką. Analiza delficka wykorzystuje wiedzę i doświadczenie różnych ekspertów. Jej celem jest konfrontacja rozmaitych opinii dotyczących wpływu różnych czynników społecznych, ekonomicznych i innych na funkcjonowanie firmy. Analiza metodą delficką powinna doprowadzić do jednego stanowiska, określającego potencjał firmy oraz szanse i zagrożenia wynikające z otoczenia.

Warto znać rodzaje otoczenia przedsiębiorstwa. Wszystko, co jest poza organizacją i może na nią oddziaływać, to otoczenie zewnętrzne. Znajomość otoczenia dalszego przedsiębiorstwa jest kluczowa dla jego rozwoju. Dlatego analiza makrootoczenia powinna być jednym z nieodłącznych elementów przygotowań do wejścia na konkretny rynek.