Wzrost zewnętrzny przedsiębiorstw jako strategia rozwoju

Każde przedsiębiorstwo dąży do nieustannego rozwoju. To jeden z najważniejszych celów, który powinien przyświecać wszystkim firmom. Planowanie i wdrażanie nowych strategii rozwoju w obliczu ogromnej konkurencji sprawia, że przedsiębiorcy nie mają wyjścia i muszą ciągle rosnąć w siłę, jednocześnie dostosowując się do dynamicznego rynku i rosnących wymagań konsumentów. Nieustanny rozwój może odbywać się na dwóch płaszczyznach, a wzrost zewnętrzny przedsiębiorstw jest jedną z nich.  

Wzrost zewnętrzny przedsiębiorstw a rozwój wewnętrzny – różnice 

Jak już wcześniej powiedzieliśmy – wzrost przedsiębiorstwa może przebiegać w dwóch różnych kierunkach. Cel jest taki sam, jednak realizuje się go na inne sposoby.  

• Wzrost wewnętrzy, nazywany zamiennie rozwojem organicznym, opiera się na zwiększeniu potencjału przedsiębiorstwa dzięki inwestycjom finansowym. Należy tutaj wymienić rozwój infrastruktury, zwiększenie możliwości produkcyjnych, rozrost sieci dystrybucji produktów czy tworzenie nowych oddziałów. 

• Wzrost zewnętrzny przedsiębiorstwa można zdefiniować jako przeciwieństwo rozwoju organicznego. Dlaczego? Ponieważ dąży do nawiązania różnych współpracy biznesowych z innymi przedsiębiorstwami w celu osiągnięcia wymiernych korzyści. Najczęściej są to wszelkiego rodzaju fuzje i przejęcia. 

Dla każdej firmy strategia rozwojowa będzie wyglądała inaczej. Wzrost zewnętrzy to droga, którą często wybierają większe firmy. Wynika to z faktu, że łatwiej znaleźć im odpowiedniego partnera biznesowego zainteresowanego nawiązaniem współpracy. Trzeba też nadmienić, że wiele zależy od dostępnych środków danego przedsiębiorstwa.

Załóżmy sytuację, w której firma chce wejść ze swoim produktem na nowy rynek, ale brakuje jej na to funduszy. Jedyną drogą może okazać się wówczas podjęcie odpowiednich kroku w kierunku wzrostu zewnętrznego. Inne czynniki decydujące o ścieżce rozwoju to bariery rynkowe, ryzyko wiążące się z wejściem na rynek czy cykl życia produktu. Oczywiście, o wzroście zewnętrznym można myśleć również w kontekście wykupienia konkretnego przedsiębiorstwa i w ten sposób zwiększenia potencjału własnej firmy. Możliwości jest wiele, trzeba tylko umiejętnie z nich skorzystać.

Wzrost zewnętrzny przedsiębiorstwa a tempo rozwoju 

Każda z dwóch ścieżek różni się na wielu płaszczyznach, a do podstawowych rozbieżności należy zaliczyć tempo rozwoju. Wzrost wewnętrzny jest działaniem długofalowym. Z perspektywy czasu jest ono w stanie zagwarantować większe zyski i rozwój, jednak na efekty trzeba poczekać. Ograniczeniem mogą też być fundusze firmy, które trzeba zainwestować w dalszą rozbudowę i rozwój działalności. Pomimo długiego procesu rozwoju wzrost wewnętrzny może zagwarantować przedsiębiorstwu niezależność ekonomiczną i finansową. Dlatego w określonych przypadkach okaże się lepszą opcją.  

Wzrost zewnętrzny przedsiębiorstwa wygląda zupełnie inaczej. Przede wszystkim efekty pojawią się zdecydowanie szybciej, dlatego to świetny sposób dla firm, które dysponują sporym kapitałem, który mogą zainwestować. W efekcie można zyskać czas, który w przypadku wzrostu wewnętrznego trzeba zainwestować wraz z kapitałem. W dalszym ciągu wybór ścieżki rozwoju przedsiębiorstwa powinien być uzależniony od strategii rozwoju. Co więcej, mimo licznych rozbieżności wynikających z rozwoju wewnętrznego i zewnętrznego nic nie stoi na przeszkodzie, aby inwestować równoległe w obydwie możliwości. Trzeba jednak wziąć pod uwagę dostępny kapitał i określić, czy firma jest w stanie faktycznie inwestować w dwóch kierunkach jednocześnie.  

Fuzje i przejęcia 

Transakcje opierające się na fuzjach i przejęciach to najpopularniejszy sposób na rozwój organiczny przedsiębiorstwa. Pozwalają w znacznym stopniu zwiększyć potencjał wzrostowy. Przez wielu uważane są niejako za drogę na skróty. Taką, która pozwala ominąć proces budowy firmy od zera i skupić się na tym, co mamy dostępne. Co więcej, fuzje i przejęcia pozwalają osiągnąć znaczny efekt synergii i korzyści skali. W niektórych przypadkach może okazać się, że to wzrost zewnętrzny przedsiębiorstw jest jedyną drogą do pozyskania unikalnych towarów czy wejść na kolejny rynek z nowym produktem, a dzięki temu pozyskać nowych kontrahentów i nabywców.  

Mimo wszystkich argumentów będących po stronie wzrostu zewnętrznego nie należy zapominać o ryzyku, jakie niesie taka inwestycja. Rozwój zewnętrzny jest przedsięwzięciem bardzo kosztownym, przez co niewiele firm może zdecydować się na jego wdrożenie. Trzeba też powiedzieć, że samo dokonanie fuzji czy przejęcia to zaledwie ułamek pracy, jaki stoi przed przedsiębiorstwem.

Komunikacja marketingowa, Public Relations i wszystkie działania związane z obszarem marketingu to dodatkowe obowiązki, jakich musi będzie musiało podjąć się przedsiębiorstwo, aby biznes zaczął funkcjonować. Nie obejdzie się bez kompetentnej kadry zarządzającej, która wprowadzi nabywaną firmą w strukturę przedsiębiorstwa. Potrzebna będzie także skrupulatna wiedza i cierpliwość, aby poprawnie wdrożyć wszystkie procesy.

Wzrost zewnętrzny przedsiębiorstwa a bariery procesów fuzji i przejęć 

Realizacja procesu fuzji czy przejęcia może być opóźniona, utrudniona, a w niektórych przypadkach nawet niemożliwa. Bariery tkwią w otoczeniu środowiska przejmowanego lub przejmującego. Każda fuzja lub przejęcie przechodzi przez czteroetapowy proces: przygotowanie, konwersja, realizacja i porealizacja. Na każdym z nich mogą pojawić się inne problemy utrudniające finalizację. Jednak najczęściej zderzamy się z trudnościami na pierwszym drugim i czwartym etapie. 

• Na pierwszym etapie, czyli przygotowaniu, ewentualny problem dopiero zaczyna się formować. Może to być brak przepisów regulujących formę i sposób fuzji, nieuregulowane sprawy związane z własnością przejmowanej firmy, trudności lub niewłaściwa wycena aktywów.  
• Drugi etap, konwersja, to wszystkie procesy związane z kwestiami finansowymi, prawnymi i społecznymi. Problemy, jakie pojawiają się na tej płaszczyźnie mogą obejmować negocjacje co do sposobu prowadzenia przedsiębiorstwa, reakcję pracowników firmy przejmującej i przejmowanej na zmiany, jak również bariery finansowo-kapitałowe utrudniające pozyskanie środków potrzebnych do sprawnego przeprowadzenia fuzji lub przejęcia.  
• Etap czwarty, czyli już po przejęciu przedsiębiorstwa również może generować problemy i najczęściej prowadzą do utrudnienia lub udaremnienia wprowadzenia założonych działań w stosunku do przejętej firmy.  

Bez względu na trudności, które mogą się pojawić, zawsze należy mieć na uwadze, że fuzja i przejęcie jest procesem wysoce złożonym. Trzeba jednak uczciwie przyznać, że duża konkurencyjność na rynku, ciągły rozwój technologii i rewolucja informacyjna spowodowały, że wciąż wielu przedsiębiorców decyduje się na wybór tej właśnie ścieżki. Ogromne możliwości szybkiego rozwoju powodują, że dla niejednego to bardzo kusząca opcja. Czy warto? A może bezpieczniej postawić na zrównoważony rozwój firmy? Na to pytanie każdy powinien odpowiedzieć sobie sam, kładąc na jednej szali możliwości i zyski, na drugiej zaś potencjalne ryzyko.