Wszystko co zmienia się w czasie i rozwija ma swoje etapy od narodzin aż do upadku. Tak samo jest w przypadku organizacji. Cykl życia przedsiębiorstwa pozwala dostrzec właściwy moment na wprowadzenie zmian. Jakie wyróżniamy jego etapy?
Czym jest cykl życia przedsiębiorstwa?
Cykl życia przedsiębiorstwa obejmuje różne fazy rozwoju organizacji w czasie. Z reguły wyznacza się cztery etapy: rozpoczęcie działalności, wzrost, dojrzałość oraz upadek. Poznając je jesteś w stanie zaplanować odpowiednie działania oraz narzędzia, aby Twoja firma nie tylko przetrwała na rynku, ale również stale się rozwijała. Wprowadzenie zmian i czynności w odpowiednim czasie pozwala wybić się wśród konkurencji. Doświadczony manager, który wie jak rozróżniać poszczególne etapy potrafi dostrzec problemy występujące w każdej fazie cyklu. Dzięki takiemu zrozumieniu daje mu to poczucie perspektywy i pomaga decydować, jak odpowiednio zareagować na sytuacje kryzysowe. Cykl życia przedsiębiorstwa pozwala także dobrać odpowiednie działania w ramach różnorodnych strategii: strategii marki, produktu przy jednoczesnym określeniu najlepszego stylu zarządzania naszym kapitałem i zasobami ludzkimi.
Pierwsza faza: rozpoczęcie działalności
Gdy rozpoczynasz działalność wprowadzasz nowe produkty bądź usługi na rynek. A także gromadzisz kapitał i zatrudniasz nowych pracowników. Co więcej, charakterystyczne jest intensywne poszukiwanie pomocy finansowej, by móc się rozwinąć w przyszłości. Twoja sprzedaż jest niska, tak samo jak znajomość Twojej marki oraz towarów. Na jakich działaniach należy się skupić? Przede wszystkim skoncentruj się na marketingu skierowanym do grupy docelowej. Cykl życia przedsiębiorstwa na początku to próba czasu. Z powodu niskich przychodów oraz jednocześnie dużych nakładów inwestycyjnych wiele organizacji nie radzi sobie i znika z rynku.
Wzrost organizacji
Druga faza to etap szybkiego wzrostu sprzedaży. Stąd przedsiębiorstwo musi pozyskać fundusze na badania i rozwój. Organizacje zwiększają swoje zasoby, zatrudniają nowych pracowników, menedżerów, rozwijają formalną strukturę i tworzą zasady działania wewnątrz organizacji. Liderzy zarządzają zmianami oraz generują stale nowe pomysły. Planowanie jest regularne oraz systematyczne. Na tym etapie należy wprowadzić działania marketingowe, które odróżnią Twoją ofertę od konkurencji. Skup się na potrzebach konsumentów i dostarczaj im tego, czego potrzebują. Etap ten może być bardzo krótki, jak na przykład w przypadku modnego ubrania w danym sezonie, ale również długi jak smartphony dzięki aktualizacjom, nowinkom technologicznym oraz ulepszeniom produktów.
Cykl życia przedsiębiorstwa – dojrzałość
Dojrzałość to etap, w którym organizacja uzyskała stabilną pozycję. Cykl życia przedsiębiorstwa w tej fazie cechuje się: dużym kapitałem, wysokimi przychodami oraz powolnym spadkiem sprzedaży. Rynek jest nasycony, dlatego nowe firmy będą miały problem by zaistnieć na rynku. Twoje przedsiębiorstwo jednak musi skupić się na działaniach marketingowych, które podkreślą Twoją unikalność i odróżnią ofertę od konkurentów branżowych. Na tym etapie można zaimplementować różnorodne strategie marketingowe: konkurować jakością albo ceną, czy innymi cechami.
Faza upadku
Niestety niektóre firmy czeka znalezienie się w fazie upadku. Jeśli prześpisz odpowiedni moment i nie wprowadzić innowacji produktowych znikniesz z rynku. Pamiętaj, że konkurencja nigdy nie śpi. W tej fazie sprzedaż stale spada, co powoduje maksymalne oszczędności. Częstym działaniem będą fuzje czy dywersyfikacja produktów, by wrócić do fazy wzrostu i nadal być konkurencyjnym.
Czy można przedłużyć cykl życia przedsiębiorstwa?
Oczywiście! Dzięki ulepszaniu produkcji, wprowadzaniu nowinek technologicznych, automatyzacji, nowych zastosowań produktów można przedłużyć życie Twojej organizacji na danym etapie. Warto również spróbować ekspansji na nowe rynki, co szczególnie jest widocznie w fazie wzrostu.
Nie można jednoznacznie określić ile trwa każda faza cyklu życia, bowiem zależą one od wielu różnorodnych czynników:
- branża, w której działa przedsiębiorstwo,
- wielkość organizacji,
- budżet firmy,
- sposób zarządzania firmą,
- a nawet forma prawna organizacji.
Cykl życia przedsiębiorstwa na podstawie finansów
Można wyróżnić wiele różnorodnych propozycji etapów cyklu życia. Niektórzy wyróżniają cztery fazy, inni pięć albo i więcej, dodając swoje interpretacje. Cykl życia przedsiębiorstwa może być rozpatrywany z punktu widzenia marketingu, strategii marki, czy nawet potrzeb finansowych. W tym ostatnim wyróżnia się trzy etapy:
- tworzenie organizacji – przedsiębiorstwo potrzebuje znacznych środków by zaistnieć na rynku, zarówno wkład własny, jak i pomoc od inwestorów, czy wsparcie z programów unijnych,
- wczesny rozwój – firma potrzebuje nadal znacznych nakładów finansowych. Uzyskuje je dzięki na przykład funduszom inwestycyjnym,
- ekspansja – organizacja intensywnie się rozwija, rośnie sprzedaż i posiada własny kapitał. Fundusze jednak nadal są potrzebne, stąd częste jest inwestowanie na giełdzie.