Czy plan strategiczny firmy to na pewno długofalowa taktyka?

Każdy marzy o umiejętności przewidywania przyszłości. Osoby, które w swojej firmie tworzą plan strategiczny na wiele lat wprzód, w dużym stopniu mają taką umiejętność. Jak i po co tworzy się taki plan? Sprawdźmy.

Czego się dowiesz z artykułu?

Prowadzenie firmy to nieustanne podejmowanie decyzji, planowanie i przewidywanie przyszłości. Właśnie dlatego wizjonerzy w biznesie odgrywają tak kluczową rolę. Co sprawia, że niektórzy przedsiębiorcy potrafią nie tylko dostrzegać przyszłe możliwości, ale także skutecznie je realizować?

W artykule przyjrzymy się, jak działają wizjonerzy i jakie kroki należy podjąć, aby stworzyć skuteczny plan strategiczny dla firmy. Omówimy etapy tworzenia planu strategicznego, jego kluczowe elementy oraz proces planowania strategicznego. Zastanowimy się również nad zaletami i potencjalnymi wadami takiego planu. Jeśli jesteś właścicielem firmy i chcesz dowiedzieć się, jak efektywnie planować przyszłość swojego biznesu, ten artykuł jest dla Ciebie.

W czasie wojny największym komplementem dla przeciwnika jest powiedzenie, że jest on dobrym strategiem. Nieprzypadkowo właśnie dowódcy, którzy umieli przewidywać przyszłość na wiele ruchów do przodu, najczęściej wygrywali ważne bitwy. Tym, co odróżnia chaotycznie funkcjonujące przedsiębiorstwo od takiego na wzór dobrze naoliwionej maszyny, także jest odpowiedni plan na przyszłość. Wyróżniamy plany: 

• operacyjny – dotyczy bieżącego operowania firmy przez miesiąc, kwartał lub rok. 
• taktyczny – wskazuje taktykę przedsiębiorstwa na najbliższe 1-5 lat. 
• strategiczny – obejmuje strategię w dalszym horyzoncie czasowym: 5-10 lat. 

Jak działają wizjonerzy?

W pewnym stopniu wizja strategii firmy wypływa więc z planu operacyjnego i taktycznego. Prawdziwi wizjonerzy zaczynają jednak od drugiej strony: tworzą śmiały plan strategiczny, a później dostosowują do tego plan taktyczny i codzienne operowanie firmy. Z tą filozofią spójna jest większość technik wspierających produktywność czy osiąganie celów, jak metoda kuli śniegowej, małych kroków czy atomowych nawyków. W skrócie: jasno zdefiniowany cel da się później rozbić na mniejsze, codzienne działania, wchodzące w skład planu operacyjnego. W takim podejściu pomaga też jasno określona misja i wizja przedsiębiorstwa.  

Plan strategiczny firmy – etapy tworzenia 

Ustalając cele osobiste na najbliższe 5 czy 10 lat, można w dużej mierze oprzeć się na marzeniach. W świecie biznesowym wyróżnia się jednak 3 konkretne etapy tworzenia planu strategicznego, z których tylko jeden odnosi się do potrzeb i aspiracji właściciela. Są to analizy:

• potrzeb – to właśnie ten komponent pozwala się zastanowić, jaki jest oczekiwany udział w rynku, wielkość firmy czy przychody. Konkretne pytania stawiane na tym etapie zależą od charakteru działalności i etapu rozwoju firmy. 
• przedsiębiorstwa – dotyczy możliwości i zasobów firmy. 
• środowiska – bierze pod uwagę wszystkie czynniki, które stanowią o otoczeniu firmy i dotykają konkurencji, warunków społecznych czy gospodarczych. 

Jak widać, tworzenie planu strategicznego w tych trzech etapach w pewnym stopniu pokrywa się z technikami takimi jak analiza SWOT czy analiza pięciu sił Portera. Wszystkie tego typu techniki analityczne pozwalają zebrać wnioski, które później przydadzą się do tworzenia planu strategicznego. Każdy jego etap można potraktować ogólnie lub rozbić na naprawdę drobne kroki i obszary. Im więcej danych, tym dokładniejsze wnioski. Przykładowo na analizę przedsiębiorstwa może składać się badanie satysfakcji klienta czy audyt marketingowy. 

Co zawiera plan strategiczny? 

Plan strategiczny co to oznacza w praktyce? Z jednej strony musi operować ogólnikami w większym stopniu niż szczegółowy plan roczny czy kwartalny. Z drugiej jednak strony warto trzymać się pewnych wartości, by cele nie rozmyły się wśród ogólników. Pamiętaj podczas tworzenia planu o zakresie i obszarze działania Twojego przedsiębiorstwa. Unikaj więc bardzo uproszczonych deklaracji, jak „większy udział w rynku” czy „większe zyski”. Tracisz wtedy z oczu możliwości firmy i faktyczne cele, jakie chcesz osiągnąć.

W planie strategicznym staraj się raczej uwzględnić przynajmniej orientacyjne wartości liczbowe, np. dotarcie z ofertą do co najmniej dwóch nowych województw lub zwiększenie obrotu o konkretną sumę. Drugim elementem planu strategicznego jest określenie kierunków rozszerzenia i ograniczenia działalności. Następnie możesz określić sposoby wzrostu przychodów, działania innowacyjno-przystosowawcze i wielkość swoich zasobów – teraz i w planach.  

Jak widać, każda wartość wynika tu z poprzedniej, co pozwala razem stworzyć spójny, realistyczny plan. Jeśli rozpiszesz je za pomocą wymienionych tu kroków, łatwiej będzie Ci dokonywać ewentualnych modyfikacji. Jeśli np. okazuje się, że musisz zebrać większe niż przewidywane zasoby, to jak na dłoni widzisz, że trzeba zmodyfikować też działania innowacyjno-przystosowawcze lun kierunki rozszerzania i ograniczania działalności. Nagle trudne decyzje o zasięgu wielu lat wprzód stają się proste, bo jak na dłoni zobaczysz ich spodziewane efekty. 

Proces planowania strategicznego – na czym polega tworzenie planu?

Proces planowania strategicznego to kluczowe narzędzie w osiąganiu sukcesu dla każdej organizacji. Wymaga nie tylko inteligentnych decyzji, ale również kreatywności i wizjonerskiego myślenia. Planowanie strategiczne pozwala na zdobycie konkurencyjności, ale tylko jeśli zostanie przeprowadzone z zaangażowaniem i wiedzą. W dzisiejszych czasach, w których świat biznesu zmienia się niezwykle szybko, brak planu strategicznego jest jednym z największych błędów, które organizacja może popełnić. Dlatego, nic dziwnego, że przedsiębiorstwa szukają profesjonalnych planistów strategicznych, którzy pomogą im wypełnić luki między obecnymi wynikami a przyszłymi celami.

Plan strategiczny pomaga wspierać kluczowe działania organizacji i osiąganie celów firmy. Planowanie strategiczne obejmuje m. in. określenie słabych stron organizacji. Dobry plan to coś czego potrzebują nie tylko giganci, ale także małe firmy dla osiągnięcia celów strategicznych. Wymaga to zaangażowania wszystkich członków zespołu, którzy aby realizować misję firmy, muszą mieć jasno wyznaczone kierunki działania., które określa właśnie plan działania strategicznego.

Zalety (i wady?) planu strategicznego 

Planowanie strategiczne to dla przedsiębiorstwa szereg korzyści: 

• lepsze zabezpieczenie przed zmiennymi i krachami na rynku, 
• większa odporność na działanie konkurencji, 
• łatwość podejmowania decyzji na co dzień – stoi za nimi długofalowy plan strategiczny przykład myślenia wprzód, 
• uświadomienie sobie z wyprzedzeniem ograniczeń, potencjału czy zagrożeń stojących przed firmą, 
• łatwiejsze zarządzanie i skuteczniejszy nadzór. 

Firmy, które mają spójny branding, strategię komunikacji czy marketing, najczęściej działają właśnie w oparciu o plan strategiczny, który zapewnia ramy i cele, obowiązujące dla każdego drobnego działania biznesowego w firmie. 

Czy plany strategiczne mają jakieś minusy? O ile stojące za planem założenia są właściwe (możliwości firmy, otoczenie), to jest tylko jedna możliwa wada długofalowej strategii. Największe sukcesy biznesowe to nie tylko metodyczne planowanie, ale też wizjonerskie ruchy wychodzące poza to, co wydawało się dotychczas możliwe. Nowe możliwości technologiczne czy zmiany na rynku pojawiają się dziś czasem niemal z dnia na dzień. Planowanie na 5-10 lat do przodu nie bierze pod uwagę tych zmian.

Stąd paradoks – czasem to właśnie firmy z dalekosiężną strategią najwolniej adaptują się do rynkowych zmian, a na trendy reagują dopiero po latach. Jak pisaliśmy w artykule o taktyce agile marketing, dziś rzeczywistość w świecie biznesu jest zbyt nieprzewidywalna, by kurczowo trzymać się długofalowych planów. Poza bieżącymi korektami kursu warto jednak mieć przed oczami przez cały czas cel, do którego zmierza statek płynący pod firmową banderą.