Jakie warunki powodują wzrost przedsiębiorstwa? Co mu sprzyja, a co niekoniecznie? Jeśli się tego dowiesz, będziesz mógł skuteczniej planować efektywne działania biznesowe. Sprawdź też, co hamuje rozwój firmy. Być może nieświadomie popełniasz któryś z tych błędów?
Co to jest wzrost przedsiębiorstwa?
Odpowiedź wydaje się oczywista – wzrost firmy to jej powiększanie się. Okazuje się jednak, że w opracowaniach naukowych dla tego tematu badacze czasem prezentują zupełnie inne podejście. M. Goold twierdzi, że wzrost to większa niż wcześniej wartość rynkowa, wartość sprzedaży, zysk firmy i wartość akcji.
Tymczasem wielu innych autorów rozumie wzrost przedsiębiorstwa w sposób dosłowny – jako przyrost zatrudnienia. Warto jednak pamiętać, że nie zawsze świadczy to o większej wartości firmy czy rosnących zyskach. Pojęcia takie, jak rozrośnięta biurokracja czy rozdęta administracja często są stosowane w odniesieniu do nierentownych państwowych przedsiębiorstw o przestarzałej strukturze. Są olbrzymie, ale nie przekłada się to na wyniki. To pocieszenie dla tych, którzy marzą o wzroście przedsiębiorstwa, a ich firma wcale nie może poszczycić się radykalnie większym niż kiedyś zespołem.
Fazy wzrostu przedsiębiorstwa
Arkadiusz Wierzbic na łamach magazynu Nauki o Zarządzaniu („Wzrost i rozwój przedsiębiorstwa – przegląd koncepcji teoretycznych”) zauważa, że już od lat 60. wzrost przedsiębiorstwa jest opisywany analogicznie do wzrostu i rozwoju człowieka. Różni badacze wyróżniają fazy takie, jak:
- przedzałożycielska,
- niemowlęctwo,
- wzrost,
- dorastanie,
- rozkwit,
- dojrzałość,
- arystokratyczna,
- wczesna biurokracja,
- biurokracja,
- śmierć.
To być może brutalne podejście pozwala bez złudzeń dostrzec, co czeka firmę w najbliższych latach. Zdefiniowanie etapu, na jakim znajduje się przedsiębiorstwo, ułatwia ocenę potencjału wzrostu firmy. To jednak tylko jedno z ujęć. Inne wyróżniają tylko cztery fazy wzrostu firmy:
- wstępna ekspansja i akumulacja zasobów,
- racjonalizacja wykorzystania zasobów,
- ekspansja i dywersyfikacja,
- rozwój nowej struktury i racjonalizacja zasobów.
Z kolei Smith, Mitchell i Summer jeszcze bardziej upraszczają, wskazując na trzy fazy: założenie, wzrost i dojrzałość.
Wzrost przedsiębiorstwa wg Greinera
Bardzo ciekawie prezentuje się model wzrostu przedsiębiorstwa L. Greinera. Powszechnie znane jest powiedzenie o tym, że najciemniej jest przed świtem. Inna analogia mówi, że trzeba upaść, by móc wstać lub że proces zdrowienia zaczyna się po gwałtownym spadku sił pacjenta. Okazuje się, że tą samą zasadę przyjął w swoim modelu L. Greiner. W jego ujęciu firma rozwija się na prostej wznoszącej od momentu powstania aż po dojrzałość, jednak na swojej drodze zalicza gwałtowne spadki właśnie w momencie przejścia na kolejny etap funkcjonowania. Te spadki to kolejno kryzysy w obszarach:
- przywództwa,
- autonomii,
- kontroli,
- biurokracji.
Coś hamuje wzrost Twojej firmy?
Zdiagnozujemy przyczynę i wdrożymy skuteczne działania naprawcze!
Można je uznać za nieuchronne na drodze do sukcesu progi. Niektóre firmy nie są w stanie ich przeskoczyć, co hamuje wzrost przedsiębiorstwa. Jednak tam, gdzie istnieje świadomość, że to tylko chwilowe spowolnienie przed wejściem na kolejny etap funkcjonowania firmy, łatwiej jest przez cały czas zachować spokój. Podobnie pisze o tym L. L. Steinmetz, wyróżniając trzy fazy krytyczne, gdy nieuchronnie muszą pojawić się problemy. Wyznacza on nawet progi zatrudnienia, po których należy się spodziewać tych nagłych zwrotów akcji (po 25-30 pracownikach; 250-300 pracownikach, 750-1000 pracownikach). Prześledź historię dużych korporacji lub znanych ci, lokalnych firm, a sam zauważysz tę prawidłowość.
Firmy szybkiego wzrostu
Nie wszystko da się przewidzieć w świecie biznesu. Są jednak modele działalności, które szczególnie sprzyjają szybkiemu wzrostowi przedsiębiorstwa i takie, w których raczej nie ma co liczyć na znaczny przyrost w krótkim czasie. Do tych pierwszych należą np. start-upy technologiczne, które już w założeniu mają być szybko skalowalne (typowa historia o drodze z garażu do Doliny Krzemowej), a do tego jeszcze często korzystają z biznesowych akceleratorów, wsparcia aniołów biznesu czy dotacji. Z kolei w przypadku drobnej działalności prowadzonej na niewielką skalę (restauracja, sklep) często już w biznesplanie jest zapisane, że spodziewany horyzont czasowy, w jakim można spodziewać się rentowności, to aż 2-4 lata. Warto zdawać sobie sprawę z tych prognoz dotyczących wzrostu przedsiębiorstwa przed jego uruchomieniem. Wówczas można dostosować model działania do własnych możliwości i oczekiwań.
Z raportu Firmy Szybkiego Wzrostu można dowiedzieć się, jakie czynniki sprzyjają szybkiemu rozwojowi firmy, a jakie działają na niego hamująco. Autorzy rozmawiali z właścicielami firm szybko rozwijających się. Badania ilościowe i jakościowe doprowadziły ich do wniosku, że barierami szybkiego wzrostu przedsiębiorstwa najczęściej są:
– problemy związane z pracownikami – nieodpowiednie modele polityki personalnej, brak motywacji zespołu, nieodpowiednie narzędzia motywacji.
– luki w kompetencjach kadry zarządzającej – wykształcenie niezgodne z wymaganiami stanowiska i rynku, brak doświadczenia biznesowego, nieumiejętność zarządzania zespołem.
– problemy z zarządzaniem firmą – nieumiejętność zarządzania projektami, brak orientacji w rynku i realiach, nieodpowiednia strategia marketingowa
– problemy z zarządzaniem finansami – brak płynności finansowej, brak dostępu do kapitału.
Z kolei wśród działań wspierających wzrost przedsiębiorstwa badani wymieniali:
- Wsparcie finansowe – dofinansowania, ulgi, pozyskanie inwestorów.
- Poprawa otoczenia regulacyjnego – jasność przepisów, przychylność urzędników, znajomość prawa.
- Jakość administracji – zarządzanie, procesy i systemy w firmie i w jej otoczeniu,
- dostęp do zagranicznych rynków – wsparcie administracyjne, ale też własne metody ekspansji na nowe rynki.
- Jakość edukacji i szkoleń – podnoszenie kwalifikacji pracowników i kadry zarządzającej.
Jeśli szukasz innych pomysłów na to, by dołączyć do firm szybkiego wzrostu, skontaktuj się z Commplace. Przygotujemy dla Twojej firmy strategię, która przyspieszy rozwój.